HOME ||| MAGAZIN ||| zdravlje
2005-11-27
Nova teorija
''KRON'' IZ FRIžIDERA
Grupa francuskih naučnika iz bolnice Rober Debre-Fondacije žan Dose u Parizu pronašla je u stomacima obolelih od Kronove bolesti bakterije sposobne da se razvijaju pri niskim temperaturama, kao što su Jersinija i Listerija, a koje kod generalno predisponiranih osoba izazivaju preteranu reakciju imunološkog sistema. S obzirom na to da se te bakterije najčešće susreću u frižiderima i drugim sistemima za čuvanje namirnica na temperaturama izmedju minus jedan i plus deset stepeni, izneta je pretpostavka da su kućni frižideri dobrim delom odgovorni za znatno povećanje broja stomačnih oboljena i Kronove bolesti, u zemljama Zapada. Razradjujući tu teoriju, naučnici su utvrdili vezu izmedju opšte upotrebe frižidera i industrijskih postrojenja za hladjenje, i sve češće pojave Kronove bolesti kod genetski predisponiranih osoba.
Kronova bolest je prvi put opisana 1913. godine i predstavlja čestu pojavu u Evropi i Severnoj Americi, a znatno je prisutnija u drugom delu 20. veka. Reč je o hroničnoj infekcijskoj bolesti digestivnog trakta čiji uzročnici ni do današnjeg dana nisu precizno odredjeni, iako je utvrdjen uticaj genetskih i nekih spoljnih faktora, kao što je, na primer - pušenje.
Simptomi te bolesti su bolovi u predelu stomaka, dijareja, gubitak težine, umor i groznica, i oštećenja zglobova, a karakteriše je smenjivanje perioda pogoršavanja i boljitka, a lečenje je ograničeno na ublažavanju simptoma.
Genetska predispozicija za obolevanje od Kronove bolesti potencira se zbog izuzetnog uticaja gena Nod2/CARD15 koji se razvio u relativno novijoj istoriji čovečanstva, prilikom velikih epidemija kuge koje su harale Evropom izmedju šestog i 14. veka. U to vreme mutirani gen je predstavljao prednost za njegove nosioce, jer ih je štitio od kuge, ali se u današnje vreme pokazao kao preterano revnosni branilac koji svojom reakcijom vodi ravno u - Kronovu bolest.
S druge strane, prvi frižideri napravljeni su oko 1875. godine. U Americi ih je već 1937. godine imalo oko 49 odsto domaćinstava, a u širu upotrebu u Evropi ušli su tek posle Drugog Svetskog rata. Njihova rasprostranjenost varirala od zemlje do zemlje. Dok je 1958. godine u švedskoj više od polovine domaćinstava bilo snabdeveno tim kućnim aparatom, u Francuskoj ga je imalo samo 10 odsto domaćinstava, u Velikoj Britaniji 12 odsto i samo dva odsto u španiji, Japanu i SSSR-u.
Broj obolelih od Kronove bolesti počeo je da raste 40-tih godina u Sjedinjenim Državama, 50-tih godina u švedskoj, 60-tih godina u Velikoj Britaniji i tek kasnije na jugu Evrope, što potvrdjuje geografska i vremenska poklapanja izmedju zastupljenosti frižidera i povećanja broja obolelih.
Francuski naučnici se u svojoj pretpostavci nisu zadržali samo na kućnim frižiderima, već su u obzir uzeli i ceo lanac održavanja namernica na niskim temperaturama, što uopšte nije zanemarljivo, jer od 520 kg namernica, koje svake godine konzumira svaki stanovnik Francuske, 320 kg bar u nekom trenutku prodje kroz hladne komore.
Rezultati istraživanja u okviru teorije o povezanosti pojave Kronove bolesti i upotrebe frižidera još nisu u potpunosti potvrdjeni, ali se na njoj intenzivno radi. Medjutim, bez obzira na krajnje rezultate tog istraživanja, naučnici podvlače da je konzervacija namirnica na hladnoći ipak sve u svemu više korisna nego štetna, jer bi u suprotnom posledice bile mnogo veće i dalekosežnije.
Staniša Krsmanović
Ovaj tekst pročitan je 8055 puta!
Poslato 2 komentara
HOME ||| zdravlje
